Đột quỵ do nhiệt và tăng thân nhiệt ở chó

5945
Khuyến mãi thức ăn, phụ kiện và đồ chơi thú cưng

Tăng thân nhiệt và đột quỵ do nhiệt ở chó

Tăng thân nhiệt là trường hợp nhiệt độ cơ thể tăng lên trên mức trung bình bình thường của cơ thể. Mặc dù giá trị này với từng con chó có hơi khác nhau, nhiệt độ cơ thể trên 103° F (39° C) là bất bình thường.

Trong khi đó đột quỵ do nhiệt là một dạng của tăng thân nhiệt không sốt, xảy ra khi cơ chế thoát nhiệt của cơ thể không thể đáp ứng được với nhiệt độ cao bên ngoài. Thường kết hợp với nhiệt độ ở 106° F (41° C) hoặc cao hơn mà không có biểu hiện bị viêm não, đột quỵ do nhiệt có thể dẫn đến rối loạn chức năng của nhiều cơ quan.

Tình trạng này dẫn đến nhiều cơ quan bị rối loạn chức năng. Nhiệt độ là tác nhân gây nên tăng thân nhiệt không sốt. Một loại khác là tăng thân nhiệt ác tính, loại này khác với tăng thân nhiệt không sốt, xảy ra thứ phát liên quan đến thuốc gây mê.

Tăng thân nhiệt có thể được chia thành dạng tăng thân nhiệt do sốt hoặc tăng thân nhiệt không sốt. Tăng thân nhiệt sốt là do bị nhiễm khuẩn trong cơ thể (xảy ra thứ phát do cơ thể bị nhiễm trùng do vi khuẩn). Tăng thân nhiệt không sốt là do những nguyên nhân khác gây nên tình trạng tăng nhiệt độ cơ thể.

Những nguyên nhân khác của tăng thân nhiệt không sốt bao gồm vận động quá nhiều, tăng lượng hormone tuyến giáp quá nhiều, tổn thương vùng dưới đồi, đây là vùng não điều khiển thân nhiệt.

Tăng thân nhiệt không sốt thường chủ yếu xảy ra ở chó (ngược lại, ít xảy ra với mèo). Bất kể giống chó nào cũng có thể bị mắc, nhưng thường phổ biến ở giống chó lông dài và mũi ngắn, giống mặt bẹt, hay còn được biết đến là giống chó đầu ngắn. Nó có thể xảy ra ở bất kể giai đoạn tuổi nào nhưng có xu hướng ảnh hưởng đến những con chó ít tuổi hơn là những con chó nhiều tuổi.

Triệu chứng

Tăng thân nhiệt được chia thành dạng sốt và tăng thân nhiệt không sốt; đột quỵ vì nhiệt là dạng phổ biến ở giai đoạn sau. Các triệu chứng chung bao gồm:

  • Sốt
  • Mất nước
  • Chảy nước dãi nhiều (chứng ứa nước bọt)
  • Tăng thân nhiệt – trên 103° F (39° C)
  • Nướu và niêm mạc bị đỏ
  • Ít nước tiểu hoặc không có nước tiểu
  • Suy thận cấp tính
  • Nhịp tim đập nhanh
  • Nhịp tim đập không ổn định
  • Sốc
  • Tim ngừng đập và ngừng thở (tim ngừng đập)
  • Dịch trong phổi, thở đứt hơi (nhịp thở nhanh)
  • Các chứng rối loạn đông máu
  • Nôn ra máu (thổ huyết)
  • Bài tiết ra máu trong lúc đi vệ sinh hoặc trong phân
  • Phân đen
  • Nốt xuất huyết
  • Hội chứng đáp ứng với viêm toàn thân (viêm hệ thống)
  • Các bệnh đặc trưng bởi phá vỡ mô cơ đỏ.
  • Các tế bào gan bị chết
  • Có những thay đổi trạng thái tinh thần
  • Co giật
  • Run cơ
  • Đi lảo đảo, mất phối hợp, dáng đi hoặc di chuyển giống say rượu (thất điều)
  • Bất tỉnh và không thể kích thích để đánh thức chú chó tỉnh dậy

Nguyên nhân

  • Môi trường quá nóng và ẩm (có thể là do điều kiện thời tiết, như vào ngày nóng hoặc ở phòng kín không thoáng gió, trong xe ô tô hoặc trong lồng sấy khô lông).
  • Bệnh đường hô hấp trên làm ức chế hơi thở, bệnh đường hô hấp trên (còn được biết đến như là đường hô hấp trên) bao gồm mũi, hốc mũi, họng (họng), và khí quản (khí quản).
  • Bệnh lý nền (có sẵn) làm tăng nguy cơ tăng thân nhiệt như tê liệt hộp âm thanh hoặc thanh quản, bệnh về tim hoặc mạch máu, bệnh hệ thần kinh hoặc bệnh về cơ.
  • Nhiễm độc, một số hợp chất có độc, như strychnine và ốc sên và ốc mồi, có thể dẫn đến co giật, có thể là nguyên nhân gây ra tăng thân nhiệt bất thường.
  • Biến chứng do gây mê.
  • Hoạt động vận động quá nhiều.

Các yếu tố khác

  • Tiền sử mắc các bệnh liên quan đến nhiệt
  • Quá nhiều tuổi hoặc quá ít tuổi
  • Không chịu được nhiệt do kém thích nghi với môi trường (loài chó lông dày sống ở nơi vị trí địa lý nóng)
  • Béo phì
  • Tình trạng yếu tim/ phổi
  • Có bệnh về tim hoặc phổi
  • Tăng hormone tuyến giáp (bệnh cường giáp)
  • Giống chó mũi ngắn, đầu bẹt (chó đầu ngắn)
  • Lông dày
  • Mất nước, không uống đủ nước, hạn chế tiếp xúc với nước

Điều trị

Nhận diện những triệu chứng sớm của đột quỵ do nhiệt là chìa khóa để có thể giúp con vật hồi phục nhanh chóng. Nếu chú chó của bạn xảy ra tình trạng tăng thân nhiệt do môi trường, ví dụ như thời tiết, ở trong phòng kín, trong lồng sấy khô lông hoặc do hoạt động vận động, thì bước đầu tiên cần tiến hành ngay là hạ nhiệt độ cơ thể chú chó xuống.

Một số biện pháp làm mát từ bên ngoài bao gồm xịt nước mát, hoặc nhấn cả người chú chó của bạn xuống nước mát – không phải nước lạnh; bọc cơ thể chó với chiếc khăn tắm ướt, mát; quạt làm mát đối lưu; hoặc sử dụng cơ chế làm mát thông qua bốc hơi ( ví dụ như dùng cồn isopropyl vào miếng đệm chân, háng và dưới chi trước). Ngừng làm mát khi nhiệt độ đạt 103° F (sử dụng nhiệt kế trực tràng để đo) nhằm tránh làm nhiệt độ giảm xuống dưới mức bình thường.

Điều quan trọng cần phải tránh là dùng đá lạnh hoặc nước rất lạnh, điều này có thể dẫn đến tình trạng các mạch máu gần trên bề mặt cơ thể co lại, và làm giảm tình trạng tản nhiệt. Phản ứng run rẩy là phản ứng không mong muốn bởi nó sẽ tạo ra nhiệt ở bên trong. Hạ nhiệt độ xuống quá nhanh có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe khác, hạ nhiệt từ từ là biện pháp tốt nhất. Biện pháp hạ nhiệt từ từ là uống nước. Cho chú chó của bạn uống nước mát, không lạnh và cho nó uống thoải mái. Tuy nhiên, không ép chú chó của bạn uống nước nếu nó không muốn.

Bạn cần mang chú chó của bạn đến gặp bác sỹ thú y để kiểm tra nhằm xác định thân nhiệt đã ở mức bình thường và ổn định chưa và xác định xem có tổn thương mãn tính nào xảy ra ở các cơ quan trong cơ thể hay ở não không. Các biến chứng, bao gồm rối loạn đông máu, suy thận hoặc dịch ở não cầnphải được điều trị ngay lập tức và điều trị triệt để. Bác sỹ thú y sẽ kiểm tra thời gian đông máu, và một phần chức năng thận sẽ được phân tích bằng biện pháp phân tích nước tiểu. Siêu âm tim cũng sẽ được sử dụng để quan sát chức năng tim và bất kỳ sự bất thường nào có thể có nguyên nhân là do tình trạng tăng thân nhiệt. Nuôi dưỡng qua ống thông với tĩnh mạch hoặc chế độ ăn đặc biệt sẽ cần được áp dụng cho đến khi các cơ quan trong cơ thể chú chó hồi phục và nó có thể ăn được chế độ ăn bình thường.

Trong nhiều trường hợp, con vật cần được nhập viện cho đến khi nhiệt độ cơ thể ổn định, và có thể nó thậm chí sẽ cần đến chăm sóc chuyên sâu trong vài ngày nếu như xảy ra tình trạng bộ phận trong cơ thể bị suy giảm chức năng. Cung cấp thêm oxy thông qua mặt nạ, chuồng hoặc đặt ống thông qua đường mũi có thể được dùng đến trong trường hợp gặp vấn đề nghiêm trọng trong quá trình thở, hoặc tiến hành phẫu thuật mở khí quản có thể sẽ cần được tiến hành nếu có tắc nghẽn đường thở phía trên là nguyên nhân tiềm ẩn hoặc nhân tố đóng góp.

Bệnh lý nền làm tăng nguy cơ mắc chứng tăng thân nhiệt sẽ cần được chữa trị ngay nếu có thể (ví dụ như béo phì, bệnh tim/ phổi, vệ sinh liên quan đến nhiệt độ môi trường, hạn chế hoạt động liên quan đến vấn đề tuổi tác)

Phòng ngừa

Nếu chú chó của bạn đã từng mắc chứng tăng thân nhiệt thì nó dễ dàng bị mắc lại. Hãy luôn để ý đến những triệu chứng lâm sàng của đột quỵ do nhiệt thì khi nó xuất hiện bạn có thể xử lý nhanh chóng. Biết cách hạ thân nhiệt cho chú chó của bạn một cách phù hợp và nói chuyện với bác sỹ thú y các bước tiêu chuẩn nhằm duy trì nhiệt độ cơ thể phù hợp và hạ thấp thân nhiệt bằng cách an toàn nhất có thể.

Nếu chú chó của bạn đã già hoặc nó là giống chó đầu ngắn thì nó dễ dàng bị tăng nhiệt, tránh mang nó ra ngoài trong những ngày nắng nóng, hoặc để nó ở nơi có thể trở nên quá nóng với nó như trong gara, trong phòng có nắng, trong sân sau nắng hoặc trong xe ô tô. Không bao giờ được để chú chó của bạn ở trong xe đang đậu thậm chí trong vài phút, bởi trong một chiếc xe đóng kín cửa sẽ trở nên nguy hiểm bởi nhiệt độ nóng sẽ tăng lên rất nhanh. Luôn để cho chú chó của bạn có thể tiếp cận với nguồn nước; trong những ngày nắng nóng bạn có thể sẽ còn phải để những khối đá lạnh để chú chó của bạn có thể liếm.

Nếu bạn không làm được điều này, bạn có thể sẽ cần phải đầu tư để tham gia một lớp cấp cứu hồi sức cho chú chó của bạn. Điều đó có nghĩa là chỉ một cơn đột quỵ do nhiệt xảy ra có thể ảnh hưởng đến sự sống hoặc cái chết cho chú chó của bạn.